Verwarring of mogelijke verbondenheid?

Voor de tweede keer kom ik, vanuit mijn werk als verpleegkundige in de wijk, bij een oudere man thuis. Hij woont op een prachtige boerderij maar voelt zich erg verdrietig en ontredderd na het overlijden van zijn vrouw enkele maanden geleden. Naast het diepe verdriet en gemis lukt het meneer langzaamaan om zijn dagroutine weer op te pakken, lees ik terug in de zorgrapportages. Ook lees ik terug dat meneer naar een geriater is geweest, omdat de huisarts en familie zich zorgen maken over zijn geheugen. In de eerste weken na het overlijden van zijn vrouw gaf hij een enigszins verwarde indruk. Er zijn geen bijzonderheden uit het bezoek van de geriater voortgekomen en vervolgafspraken of onderzoek zijn ook niet nodig. Vanuit mijn interesse en ‘iets met intuïtie’ denk ik, vraag ik meneer wat de reden is geweest dat zijn familie en de huisarts zich zorgen maken. Hij geeft aan dat ze hem verward vonden. Hij vergat wat vaker zijn medicatie zelf in te nemen voor zijn fysieke klachten, waarmee voorheen zijn vrouw hem hielp herinneren. Hij vertelt me ook dat hij zijn vrouw meerdere keren gezien heeft in huis, in de eerste weken na haar overlijden. Dit had hij gedeeld met zijn kinderen en die waren hiervan geschrokken. Meneer zelf liet mij stellig weten dat hij vond dat hij helemaal niet verward was geweest, maar vooral heel verdrietig. En dat het na zoveel jaar samen tijd kost om een eigen ritme te krijgen en daarbij ook aan zijn medicatie te denken. Hij benadrukt dat hij toch echt zijn vrouw heeft gezien, maar niemand gelooft hem. Ik ken deze man verder niet. Ik kon alleen maar reageren vanuit wat ik in de rapportage had gelezen en vanuit wat meneer mij op dat moment vertelde. Hoe te reageren vond ik even lastig, want ik merkte dat ik meneer tekort zou doen als ik hem niet zou vertellen dat het vaker voorkomt dat achtergebleven nabestaanden hun overleden dierbare zien. Dat dit zelfs hele bijzondere ervaringen zijn, die daadwerkelijk plaatsvinden in het verruimde bewustzijn van iemand. Maar ook dat nog steeds heel veel mensen hier niet van weten of hier op een andere manier over denken. Op een zo transparant mogelijke manier – en met respect voor een ieder die bij deze ervaring betrokken is – vertelde ik hem wat er ook mogelijk zou kunnen zijn. Maar dat het niet mijn intentie is om te zeggen wat nu ‘de waarheid’ geweest zou zijn. Meneer reageerde ongeveer als volgt ‘ik wist het wel, ik wist het wel, ik ben niet gek.’ Dit mompelde hij nog een paar keer binnensmonds. Zwijgend zaten we daarna even bij elkaar voordat hij mij bedankte en we dit zorgmoment afrondden. Het is bijzonder om te merken hoe verschillende ervaringen geïnterpreteerd kunnen worden. Wat is nu ‘de waarheid’? Het gaat mij niet zozeer om wat ‘de waarheid’ is geweest. Veel belangrijker is dat deze man voor het eerst hoorde dat er een mogelijke andere verklaring voor zijn verwardheid was. Ik weet dat dit soort omschrijvingen zoals hij gaf veel vaker voorkomen dan dat ze uitgesproken, herkend en erkend worden. Dit echtpaar is lang getrouwd geweest, meneer blijft ontredderd achter. Ze zijn zo verbonden met elkaar geweest, op zoveel niveaus en manieren in hun leven dat dit gegeven het alleen maar sterker mogelijk maakt dat er door meneer een after death communication* mogelijk is. Hij is niet erkend in zijn ervaring en zo’n erkenning zou hem troost kunnen geven in de rouwverwerking van zijn overleden vrouw. Afterdeath communication ook wel post mortale ervaringen genoemd: Is het gevoel of innerlijk weten dat men in contact staat met het bewustzijn van een overleden dierbare in de eerste dagen, weken, of maanden na zijn of haar dood. Waarbij de overledene gezien, gevoeld, gehoord kan worden. En nee, dit heeft verder niets te maken met een medium zijn bijvoorbeeld. Heb je zelf ervaringen met after death communication privé of binnen je werk ervaren bij naasten? Ik kan mij voorstellen dat je het als zorgverlener na het sterfbed ook wat ingewikkeld of ongemakkelijk vindt hoe je met deze uitingen van mensen omgaat.