Vanmorgen, toen ik de gordijnen opentrok, zag ik een grauwe lucht met regen. Nee, dacht ik, dit vind ik niet leuk. Maar met mijn raam dat open stond, rook ik tegelijkertijd ook de frisse midzomerlucht. Het afgelopen weekend was het hier deels bewolkt met een blauwe lucht, maar ook met zon, heerlijk midzomerweer. Er zijn vele variaties van midzomerweer, net zoals het stervensproces dat je begeleidt. Er zijn altijd verschillen.
Hoe stem je jezelf als zorgverlener steeds passend af op de stervende en diens naasten rondom het sterfbed? Hierbij wil je ook graag aandacht geven aan het natuurlijke stervensproces, binnen de mogelijkheden. Het begint vanzelfsprekend bij je basishouding: een open hart hebben, contact maken op ooghoogte, vooral luisteren, de zorgsituatie inschatten en vragen stellen, om maar wat voorbeelden te noemen.
Je kan het wellicht uitdagend vinden hoe je vanuit vertrouwen in jezelf en het natuurlijke stervensproces hardop wilt denken en praten. Omdat je steeds meer weet en voelt van binnen dat sterven, hoe intens ook, een ervaring is die bij het leven hoort. Dit proces hoeft niet direct onder controle gehouden te worden met bijvoorbeeld medicatie. Onwetendheid en angst bij de stervende en naasten kunnen hierin een grote rol spelen. Ook onwetendheid bij collega zorgverleners en wellicht nog wat eigen onwetendheid en onvoldoende vertrouwen kunnen ervoor zorgen dat je keuzes maakt rondom het sterfbed die (wellicht) niet ten goede komen aan het natuurlijke stervensproces.
Hoe vaak wordt bijvoorbeeld het grijpen met de handen in de lucht simpelweg aangezien voor verward en onrustig gedrag, zonder hier verder naar te kijken of te bevragen? Wat als jij nu naar de stervende, naasten en collega’s een bijdrage kunt leveren vanuit steeds meer vertrouwen en onderbouwing, door rustig en vertrouwen vragen te stellen en uitleg te geven dat deze ervaring ook een levenseinde ervaring zou kunnen zijn? In veel gevallen neemt dit de laatste angst om dood te gaan bij de stervende weg. Naasten zullen dankbaar zijn en deze ervaring met zich meenemen in hun rouwverwerking.
Hoe genezend zijn deze ervaringen wel niet?
